Een eerste grote stap naar een eerlijke beloning is gezet
Per 2025 wordt Fair Pay verplicht voor culturele instellingen die geld ontvangen uit de basisinfrastructuur (BIS). Staatssecretaris Gunay Uslu omarmt het verplicht stellen van een eerlijke beloning in de sector. De Creatieve Coalitie, én haar 44 lidorganisaties (waaronder VONKC) dringen al jaren aan op verplichtstelling van Fair Pay. Dit is fantastisch nieuws voor werkenden in de sector, hoewel de strijd daarmee nog niet is gestreden.
Staatssecretaris Uslu constateert dat de arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector "slecht" functioneert. Verplichtstelling van Fair Pay voor BIS-instellingen moet bijdragen aan een betere beloning van zzp'ers in de sector, zo schrijft zij in een kabinetsbrief aan de Tweede Kamer. Hoewel culturele instellingen al eerder de Fair Practice Code moesten onderschrijven om aanspraak te maken van gelden uit de basisinfrastructuur, krijgt Fair Pay per 2025 een verplichtend karakter. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft vanaf de nieuwe BIS-periode tenminste 34 miljoen euro structureel tot de beschikking om culturele instellingen te verplichten werkenden eerlijk te belonen. De verdeling van deze gelden wordt gebaseerd op een lopend onderzoek naar de meerkosten van Fair Pay in diverse deelsectoren.
Fair Pay zal alleen een verplichtend karakter krijgen voor culturele instellingen die gefinancierd worden vanuit de basisinfrastructuur (BIS). Instellingen die door gemeenten worden gefinancierd vallen daarbuiten, evenals makers en creatieve professionals die worden ingehuurd door commerciële opdrachtgevers. "Ik realiseer me terdege dat daarmee niet alle problemen direct zullen zijn opgelost. Het vergt een gezamenlijke inspanning van ons allemaal om de stap naar eerlijke beloning te zetten. Zoals ik ook al eerder heb gezegd: ik kan dit niet alleen. Ik roep andere overheden op om ook fair pay als uitgangspunt te nemen en ik vertrouw erop dat private fondsen en commerciële opdrachtgevers mij zullen volgen bij het verbeteren van beloningen", zo schrijft de staatssecretaris in de kabinetsbrief.
De staatssecretaris roept ook de sector zélf op om van Fair Pay een succes te maken. Wanneer de zogenoemde 'taart' niet groter wordt kan een betere beloning van makers ook de consequentie met zich meebrengen dat het aantal culturele en creatieve activiteiten afneemt. Staatssecretaris Uslu: "Steeds is de vraag of de financiële randvoorwaarden afdoende zijn om op een verantwoorde manier te produceren. Als dat niet zo is, moet de conclusie ook kunnen zijn dat een activiteit niet haalbaar is."
De Creatieve Coalitie is verheugd dat Fair Pay per 2025 verplicht wordt, maar benadrukt dat daarmee de strijd nog niet is gestreden. Het rijksgesubsideerde deel is van aanzienlijke omvang, maar omvat lang niet de gehele culturele en creatieve sector. Tevens roept de verplichtstelling vragen op rondom handhaving, monitoring en hoe de tarieven blijvend geactualiseerd worden.
