Ondanks coronasteun aan culturele & creatieve sector: Flexibele schil massaal zonder werk en inkomen
Op 27 mei is het rapport van de Boekman-stichting 'Ongelijk getroffen, ongelijk gesteund' gepubliceerd. De conclusies die hier voor de Creatieve Coalitie uit naar voren springen zijn:
- De Flexibele schil is het kind van de rekening;
- Trickle down faalt;
- In de culturele en creatieve sector zit het grootste deel van de werkgelegenheid in de flexibele schil (zelfstandigen en flexwerknemers met tijdelijke contracten).
De minister van OCW sprak de hoop en verwachting uit dat via de specifieke steun van OCW de keten in stand zou kunnen worden gehouden. De bedoeling was 'het waarborgen van de werkgelegenheid in de sector'. Via de 'opnieuw op gang komende opdrachtenstroom' zou de werkgelegenheid van de flexibele schil worden gefinancierd en geborgd (trickle down).
De Creatieve Coalitie constateert dat dit beleid heeft gefaald. In tegenstelling tot de bedoeling bezuinigen de organisaties 55% op de kosten van zzp'ers. Van de grote organisaties bezuinigen volgens het Boekman-rapport niet minder dan 73% op hun zzp'ers. Alleen de kleine organisaties ontzien de zzp'ers. Het is dus een beleidskeuze van organisaties.
Instellingen potten Coronasteun op
Ruud Nederveen, de voorzitter van de Creatieve Coalitie: 'Het is uitermate pijnlijk en ontstellend om zien dat de overheidssteun nauwelijks werd aangewend maar werd opgepot, terwijl mensen hun werk en inkomen volkomen zagen wegvallen. Als we nu in het rapport kijken naar de financiële resultaten bij de meerjarig gesubsidieerde instellingen dan zien we dat bij de Dans-, Muziektheater- en Muziekgezelschappen/-instellingen tweederde van die specifieke Coronasteun bij de instellingen gewoon op de plank is blijven liggen. Het financiële resultaat bij Theatergezelschappen is zelfs anderhalf maal het bedrag dat aan specifieke steun werd verkregen. Dat is toch niet uit te leggen?'. [1]
Contracten werden na de eerste lockdown geannuleerd tegen betaling van tussen de 25% tot 100% van de oorspronkelijk overeengekomen bedragen. Nadien werden maar weinig concrete contracten overeengekomen of werden contracten telkens opgeschort, waardoor ook de betaling werd vooruitgeschoven. Voor de aankomende periode voorzien we een podiuminfarct en is het voor nieuwe producties en net afgestudeerden bijna onmogelijk om er nog tussen te komen. In navolging van een van de conclusies uit het rapport willen wij dan ook harde afspraken maken met de opdrachtgevers over het afrekenen over geannuleerde of te annuleren producten en waarborgen dat nieuwe steun doorvloeit in de keten.
Ook geen generieke Coronasteun voor de flexibele schil
Tot overmaat van ramp bereikt ook de generieke Coronasteun de kwetsbare mensen uit de flexibele schil mondjesmaat. Uit eerder gedaan onderzoek van de Creatieve Coalitie, waar het Boekman-rapport ook aan refereert, blijkt dat niet meer dan een kwart van de zzp'ers in de culturele en creatieve sector voor een TOZO-2 of TOZO-3 uitkering in aanmerking kwam. De invoering van de 'partnerinkomenstoets' was daarvan de belangrijkste reden. En de helft van de zzp'ers kan geen aanspraak maken op de TVL omdat het bedrijfsadres niet overeen mag komen met het huisadres.
Werknemers met tijdelijke contracten betalen in onze sector wel een WW-premie, maar voldoen maar incidenteel aan de voorwaarden om voor een WW-uitkering in aanmerking te komen. Eerder pleitte de Creatieve Coalitie al voor een eenmalig bedrag van 5.000 euro om al die getroffen werkenden te compenseren voor schade en niet ontvangen steun.
[1] zie figuur 4.11 in combinatie met figuur 4.13 uit het Boekman-rapport