Maak vóór 1 oktober heldere afspraken
Wanneer en hoe mogen leerlingen gebruikmaken van ChatGPT en andere vormen van generatieve AI (artificial intelligence) bij toetsen en examens in het voortgezet onderwijs? Het is verstandig om hier heldere afspraken over te maken én deze vast te leggen in het examenreglement. Zo voorkom je problemen die je achteraf moet repareren.
Kennisnet legt uit wat generatieve AI is en schetst de mogelijkheden voor het onderwijs.
Wat is generatieve AI?
Generatieve AI (zoals ChatGPT) is een vorm van artificial intelligence waarmee iemand automatisch teksten, afbeeldingen, audio en andere content kan genereren. Er zijn steeds meer programma's en online tools die gebruikmaken van deze vorm van kunstmatige intelligentie. Wie aan zo'n tool een goede opdracht geeft, krijgt meestal een bruikbaar en vaak verrassend goed resultaat.
Vóór 1 oktober gaan de examenreglementen weer naar de inspectie, de schoolgids wordt gepubliceerd en de mentoren- en ouderavonden vinden binnen afzienbare tijd plaats. Dit is dus de laatste gelegenheid om de kaders vast te stellen. Waar kun je aan denken?
Op korte termijn: maak je PTA ‘ChatGPT-proof'
Welke stappen kunnen scholen zetten, zodat ze voorbereid zijn op het gebruik van generatieve AI tijdens toetsen en examens? Dit zijn de vijf tips voor de korte termijn:
- Mogen leerlingen generatieve AI inzetten of niet?
- Leg de afspraken over generatieve AI vast;
- Communiceer deze afspraken;
- Bespreek het toezicht;
- Bepaal de maatregelen.
Op lange termijn: kijken naar curriculum en professionalisering
Het is goed om ons te realiseren dat artificial intelligence er nu eenmaal is en dat de technologie niet meer verdwijnt. Dat heeft invloed op het gehele onderwijs en daarmee ook op toetsing. We moeten opnieuw kijken naar de opdrachten die we geven aan leerlingen, vanuit het realisme dat ze een nieuw hulpmiddel ter beschikking hebben. Sterker, bij dit hulpmiddel komen nieuwe vaardigheden kijken. Wil je generatieve AI goed inzetten, dan moet een leerling goede ‘prompts’ kunnen schrijven voor bruikbare resultaten én het is nodig om deze resultaten kritisch te beoordelen. Die vaardigheden worden onderdeel van het onderwijs.
Specifiek voor toetsing zijn dit de aandachtspunten die we meegeven aan scholen. Bespreek ze bijvoorbeeld in werkgroepen en tijdens studiedagen:
- Met welke doelstelling zet je generatieve AI in?
- Voldoet de huidige manier van toetsen?
- Hoe houden we (beter) toezicht op generatieve AI?
- Wat betekent verantwoord gebruik van AI?
- Welk AI-hulpmiddelen zijn toegestaan?
- Welke vaardigheden zijn nodig?
Alle TIPS voor de korte en lange termijn bij Kennisnet
[bron: Kennisnet TIPS door Frans Schouwenburg en Eugenie Zwanenburg-Dumoulin 5 september 2023]