Leren verder kijken: Film in Mondiaal Perspectief

Inspiratiedag voor alle leraren in het voortgezet onderwijs die (willen) werken met film

Film maakt een snelle opmars in het onderwijs en dat is niet zomaar. Zeker bij leerlingen is film populair. Steeds meer leraren ontdekken het medium als krachtig onderwijsmiddel voor het vertellen van verhalen, voor onderzoek of voor het maken van verslagen. VONKC propageert dit gebruik van film in het onderwijs, vooral in het kunstonderwijs waar het de erkenning krijgt van een zelfstandige kunstvorm.

Deze studiedag op 16 juni heeft het motto: Leren verder kijken. Hoe kan film ons daarbij helpen?

De inspiratie voor de dag komt van hoogleraar kunstgeschiedenis Kitty Zijlmans. Zij ontwikkelde voor VONKC de cursus Kunst in Mondiaal Perspectief (KiMP). Onze blik op de kunst is volgens haar te eenzijdig en te westers. We zijn meer beïnvloed door andere culturen dan we vaak denken. Door handel, reizen, migratie, oorlogen en sinds kort het internet zijn we over de hele wereld met elkaar verbonden. Verstrengeld door talloze netwerken die zowel mondiaal als lokaal zijn, is ook de kunst globaal. Op de meest afgelegen plekken, vinden we hedendaagse kunst. Ook de klas is zo’n plaats waar werelden samenkomen, een broedplaats van wederzijdse beïnvloeding en de mogelijkheid van iets nieuws. Van belang daarvoor is dat we verder leren kijken, letterlijk en figuurlijk.

Programma

Het programma bestaat uit lezingen en workshops. In de ochtend starten we met presentaties van twee kunstenaars/filmmakers:

Tiong Ang is een multimedia kunstenaar, geboren in Indonesië (1961) en als vijfjarige jongen met zijn familie naar Nederland geëmigreerd. Hij groeide op als ‘nieuwe Nederlander’ en zag zich niet als een diaspora-kunstenaar. Die afzijdige verhouding tot zijn land van herkomst is in de loop der tijd veranderd, mede ook doordat anderen hem hiermee identificeerden. In plaats daarvan ontstond het besef hoe complex het verleden is, als nationale geschiedenis, als waarheid, als persoonlijk verhaal. In zijn zeer diverse oeuvre komen elementen van individueel perspectief, culturele essentie en sociale absorptie naar voren.

Bas Ackermann is een filmmaker die onder meer bekend is van zijn films over en met jongeren in Gambia waarin hij de menselijke impact van migratie en toerisme toont. Zijn eerste lange documentaire was “Welcome to the Smiling Coast”. Meer recent maakte hij "Gifts from Babylon”. In deze film die we samen gaan bekijken wordt de jonge vluchteling Modou na vijf jaar teruggestuurd naar een Gambia dat hij niet meer herkent. Of is hij zelf veranderd door zijn leven aan de andere kant van de oceaan? De film behandelt de psychologische conflicten die ontstaan wanneer Modou, een jonge West-Afrikaan, terugkeert naar zijn thuisland nadat hij illegaal heeft gewoond in wat ooit het paradijs had moeten zijn: Europa. Modou is ook aanwezig gaat samen met Bas het gesprek aan met het publiek over de film.

Na de lunch staan er drie workshops van 150 á 180 minuten op het programma. De deelnemers gaan de diepte in: zelf aan de slag en na afloop een reflectie per groep. Voor zowel docenten die nog niet eerder zelf met film in het onderwijs hebben gewerkt als de meer ervaren docenten.

1. Workshop Storytelling met Film (doelgroep m.n. beginners)
Onder leiding van Caroline de Nerée (Filmdocent bij Filmhuis Den Haag) en Elvira Stein (docent audiovisueel/ film bij het Cals College). Met de KiMP- thema’s als inspiratiebron begeleiden zij groepjes die een korte film maken en monteren. Vooral voor docenten die nog niet veel ervaring hebben met filmopdrachten zal het een eye-opener zijn om te ervaren dat met de juiste tools en opzet het niet zo moeilijk is om met de klas een kleine filmopdracht te doen. Deze workshop heeft als doel drempelverlagend te zijn voor een filmopdracht in de klas, zodat deze werkvorm geen technische hindernis meer is.

2. Workshop Research by (Re)-Making (doelgroep m.n. gevorderden)
Met gebruik van audiovisuele materialen uit archieven als middel voor onderzoek. Deze workshop wordt begeleid door Anja Masling (filmdocent HKU en Rietveld Academie). Deelnemers aan de workshop werken in groepjes. Ze starten met de keuze van een thema, formuleren vervolgens een concept/lead en een bijpassende vorm.
Aan de hand van bewegende beelden en geluiden uit archieven – zoals bijvoorbeeld beeldbanken van Museum voor Beeld & Geluid en Open Beelden – wordt met verschillende vormen geëxperimenteerd. Het resultaat is een 1 minuut durend audiovisueel onderzoekswerk waarin het accent ligt op context, inhoud en vorm – met (beperkte) technische en productionele instructies.
Deelnemers krijgen een korte spoedcursus bestaande uit: een introductie, voorbeelden van het maken van een onderzoeksconcept, technische instructie over het gebruik van archieven en basismontage van beeld en geluid (apps op telefoon, iPad of laptop).

3. Workshop Filmanalyse (doelgroep m.n. gevorderden)
Onder leiding van Jort van Slooten (film- en mediajournalist bij het Nederlands Dagblad). In deze workshop wordt er ingegaan op het beschouwen en analyseren van al bestaande film. Dus film als middel in plaats van als doel, zoals bij zelf film maken. Hoe doe je dat: een goede film kiezen en kijkopdrachten meegeven? Hoe komen we met een groep leerlingen tot meer en diepere inzichten? Aan de hand van voorbeelden werken we naar een goede les toe.

Wat kost deelname?

• Docent lid € 75,-
• Docent niet-lid € 95,-
• Student lid € 10,-
• Student niet-lid € 25,-

N.B. voor studenten geldt: zij hebben nog geen aanstelling aan een school.

Leden van VONKC krijgen korting op de toegangsprijs. Ga naar Lidmaatschap en meld je aan als lid.

Deskundigheidsbevordering
Je eigen scholingsbudget via school = jóuw korting op VONKC-studiedagen! Als docent heb je op je school een persoonlijk budget voor deskundigheidsbevordering. Dat is in de cao vastgelegd. Ben je ZZP'er? Maak dan gebruik van de fiscaliteiten voor bijscholing via je bedrijfskosten.
VONKC verstrekt een certificaat op basis van je aanwezigheid. Lees meer op onze site.

Praktische zaken

• Uiteraard zorgen wij voor koffie/thee en een lekkere lunch. Na afloop praten we na onder het genot van fris/borrel/iets hartigs.
• De uiterlijk aanmelddatum is zondag 4 juni.
• Wanneer je je onverhoopt moet afmelden na 8 juni, of je bent niet aanwezig zonder je tijdig af te melden, dan wordt er wel een factuur gestuurd, want er worden kosten voor jouw deelname gemaakt.
• Ongeveer vijf dagen van tevoren ontvang je de nog benodigde informatie voor je deelname aan de dag.

Om gebruik van film in het (kunst)onderwijs te stimuleren organiseert VONKC organiseert graag deze studiedag en we doen dat in samenwerking met NFFS, Eye Netwerkfilmeducatie en Filmhub Midden.

[Foto in header door Tiong Ang]

Aanmelden is (vanaf 15 mei 2023) helaas niet meer mogelijk!